Przydomowa oczyszczalnia ścieków

Przydomowa oczyszczalnia ścieków

Przydomowa oczyszczalnia ścieków jest urządzeniem wysoce ekologicznym, które najczęściej jest wykorzystywane w gminach o bardzo rozproszonej zabudowie. Jest to również alternatywa dla szamba, które na pierwszy rzut oka jest tańszym rozwiązaniem. Jednakże fakt, iż szambo trzeba opróżniać, sprawia, iż w dalszej perspektywie jest to rozwiązanie o wiele tańsze. Od jakiegoś czasu na rynku możemy spotkać się z biologicznymi oczyszczalniami ścieków, które zyskują coraz większą popularność. Do korzystania z niej powinno przede wszystkim zachęcać długoletnie użytkowanie przydomowych oczyszczalni ścieków, które są praktycznie bezobsługowe. Roczne koszty użytkowania takiego urządzenia zazwyczaj kwalifikują się w granicach od 100 do 400 zł. Zwrotu inwestycji możemy się spodziewać już po 3 latach.

Praca takiej instalacji polega na przyśpieszeniu procesów biologicznych, które zachodzą w naturalnym środowisku. Substancje, które pierwotnie są zagrożeniem dla środowiska, rozkładane są na minerały, które możemy bezpośrednio odprowadzać do gruntu. Nie tylko w ten sposób zaoszczędzimy, ale również możemy sprawić, iż nasz ogród będzie jeszcze piękniejszy. Wybierając przydomową oczyszczalnię ścieków, musimy określić średnie zużywanie zasobów przez domowników. Uważa się, iż jeden domownik średnio w ciągu dnia zużyje 150 l wody. Trzeba mieć na uwadze, iż wchodzi w to np. pranie, mycie naczyń oraz czynności, w których zużycie wody ma istotne znaczenie. W trakcie wyboru osadnika gnilnego musimy sobie zdawać sprawę, iż ścieki będą przebywać w nim ok. 3 dni. Teoretycznie więc w przypadku domu jednorodzinnego zamieszkałego przez czteroosobową rodzinę, potrzeba ok. 1800 l pojemności - 1,8 m³. Dobrze jest wziąć pod uwagę różnorodność zużycia wody oraz zakupić odrobinę większy zbiornik.

Zanim zdecydujemy się na zakup przydomowej oczyszczalni ścieków, musimy mieć świadomość, jaką przestrzenią dysponujemy. Bacząc na przestrzeń, musimy przeanalizować aktualne regulacje, które dotyczą montażu takich oczyszczalni ścieków.

Postępowanie przed inwestycją

Drogę do inwestycji w biologiczną oczyszczalnię ścieków przy naszym gospodarstwie mogą sprzeniewierzyć złe warunki glebowe oraz zagrożenie dla środowiska. Zanim więc przystąpimy do inwestycji, trzeba przeprowadzić badania geotechniczne, które wykażą, czy jest możliwość montażu przydomowej oczyszczalni ścieków. Rodzaj gruntu jest bardzo istotny, zwłaszcza jeśli chcemy go wykorzystać w drugim etapie oczyszczania ścieków lub do odbioru oczyszczonego produktu. Wody gruntowe muszą się znajdować co najmniej 1,5 m poniżej poprowadzonych rur przy oczyszczalni ścieków. W przypadku, gdy nie możemy spełnić tego wymogu, stosowane są rozwiązania zastępcze np. podniesiony kopiec filtracyjny wraz z przepompownią. 

Przeszkodą dla inwestora może się również okazać wielkość działki. Jedną z regulacji, którą trzeba spełnić, jest odległość osadnika gnilnego od studni - minimum 15 m. Odległości pomiędzy wszystkimi obiektami na działce reguluje bardzo dokładnie prawo budowlane.

Obwarowania prawne

Polskie prawo daje możliwość zabraniania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków jednostkom samorządowym np. gminom. Ten zakaz jest przede wszystkim stosowany w przypadku terenów, które są okresowo zalewane. Prawo budowlane wskazuje, iż na oczyszczalnie ścieków, które nie przekraczają 7,5 m³ na dobę, nie jest potrzebne pozwolenie na budowę. Taka inwestycja wymaga jedynie zgłoszenia w starostwie powiatowym lub u prezydenta miasta na prawach powiatu. Po zakończonej budowie trzeba dostarczyć temu samemu organowi inwentaryzację po wykonawczą.

Co więcej, jeśli nasza oczyszczalnia ścieków nie przekracza 5 m³ na dobę, to nie trzeba się starać o tzw. pozwolenie wodno-prawne. Jednakże będziemy musieli dokonać zgłoszenia eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków. Jest to obligatoryjne ze względu na możliwy negatywny wpływ na środowisko naturalne. Zgłoszenia musimy dokonać we właściwym wydziale ochrony środowiska. Taki wniosek powinniśmy złożyć wcześniej niż 30 dni przed rozpoczęciem budowy. Jeśli zrzut ścieków miałby się odbywać np. do rzeki, która znajduje się poza terenem naszej działki, to będzie potrzebny tzw. operat wodno-prawny.

Etapy oczyszczania ścieków

Pierwszy etap oczyszczania ścieków następuje w sposób beztlenowy. Wykorzystywany jest do tego jedno lub wielokomorowy osadnik gnilny. Wewnątrz niego zachodzą procesy biochemiczne, które są wywoływane przez bakterie beztlenowe oraz zjawiska fizyczne. Dzięki temu zastosowaniu całość ścieków ulega szybkiej fermentacji oraz zamienia się w proste związki rozpuszczalne w wodzie, a także  nierozpuszczalne sole mineralne. Po zazwyczaj trzech dnia płynna część ścieków po przejściu przez filtr przepływa do studzienki rozdzielczej. W studzience rozdzielczej ścieki poddawane są dalszym procesom rozkładu tlenowego. Odpowiada on za zneutralizowanie ścieków niebezpiecznych dla środowiska.

Rodzaje oczyszczalni

Najczęściej projektowanymi oczyszczalniami ścieków są przydomowe oczyszczalnie drenażowe. Pozostałe są planowane w trudniejszych warunkach glebowych oraz przestrzennych. Oczyszczalnie drenażowe uzyskały ogromną popularność dzięki:

• prostej konstrukcji,
• bardzo niskiej awaryjności,
• niskiemu kosztowi związanemu z eksploatacją,
• łatwej obsłudze.

Są dwa rodzaje drenażowych oczyszczalni ścieków:

• drenaż rozsączający - to rozwiązanie wymaga gruntu przepuszczalnego oraz zastosowania technologii rur drenarskich. Ścieki zostają najpierw wstępnie oczyszczone w osadniku gnilnym, z którego trafiają do studzienki rozdzielczej. W studzience rozdzielczej następuje rozkład tlenowy oraz dalszy transport do rur perforowanych, żeby wreszcie trafić do poletka filtracyjnego. Wielkość poletka jest uzależniona od oszacowanej ilości ścieków, które będą odprowadzane do przydomowej oczyszczalni ścieków.
• Złoże piaskowe lub żwirowe - taka oczyszczalnia ścieków jest stosowana w przypadku gruntu słabo przepuszczalnego lub, gdy poziom wód gruntowych jest bardzo wysoko. W przypadku słabo przepuszczalnego gruntu usuwa się glebę do głębokości 1,5 m i zastępuje odpowiednią mieszanką. W przypadku, gdy wody gruntowe są bardzo wysoko, to trzeba zbudować przepompownię oraz kopiec filtracyjny. Układa się w nim system rur drenażowych wraz z odpowiednim filtrem. Po przejściu przez niego ścieki trafiają np. do studni chłonnej. Można je również wykorzystać do naszego ogrodu.

 Biologiczne oczyszczalnie

Tego typu urządzenia są bardzo kompaktowe i z zasady zajmują ok. 8 m². Nie jesteśmy tutaj również w żaden sposób ograniczeni przez rodzaj gruntu lub wody gruntowe. Rodzaje biologicznych oczyszczalni ścieków:

• osad czynny - zbiornik podzielony jest na trzy komory. W pierwszej komorze znajduje się osadnik wstępny, w drugiej następuje rozkład tlenowy, a trzecia jest osadnikiem wtórnym. Osadnikiem czynnym są mikroorganizmy, które w środowisku tlenowym rozkładają ścieki. Osad, który jest niedotleniony, opada na dno oraz jest przepompowywany do osadnika wtórnego. 
• Złoże biologiczne - pierwszym etapem jest osadnik gnilny, z którego ścieki przedostają się do zbiornika z napowietrzonym stałym złożem biologicznym. W wyniku wielokrotnego przepływania przez błonę biologiczną, ścieki zostają stopniowo oczyszczone. W błonie biologicznej znajdują się bakterie, które odżywiają się związkami zawartymi w ściekach. W ten sposób oczyszczone ścieki są odprowadzane do gruntu. 

Oczyszczalnie roślinne

Tego rodzaju oczyszczalnie spełniają bardzo dobrze rolę dekoracyjną w naszym ogrodzie oraz są wysoce efektywne. Umożliwiają wykorzystanie praktycznie całości ścieków do celów gospodarczych, czego nie dają wcześniejsze rodzaje oczyszczalni ścieków. Musimy mieć świadomość, iż podczas zimy w trakcie dużej przerwy w dostawie ścieków, roślinna oczyszczalnia ścieków może zamarznąć. Ścieki są oczyszczane przez bakterie, które żyją w korzeniach roślin. Złoże jest oddzielane od standardowego gruntu warstwami folii.

Dofinansowanie

Współcześnie koszt zbudowania oczyszczalni ścieków zaczyna się zrównywać z kosztem budowy oraz późniejszego utrzymania szamba. Koszt ten można zmniejszyć, próbując ubiegać się o dotacje w tym zakresie, które są często realizowane przez gminy. 

Dotacje ze środków unijnych w zakresie przydomowych oczyszczalni ścieków potrafią pokryć do 90% faktycznych kosztów jej budowy. Trzeba się liczyć z tym, iż dofinansowanie można uzyskać wyłącznie na określone rodzaje oczyszczalni ścieków.